Saat Pengaruh China Bermula di Asia Tenggara

Kongsikan Bersama

*Oleh: Ezafel Hakimi:)

Pengaruh China di Asia Tenggara pada abad ke-15 dapat disaksikan melalui hubungan kerajaan China dengan kerajaan-kerajaan yang wujud di Asia Tenggara berdasarkan perkembangan yang berlaku pada zaman Kesultanan Melayu Melaka. Keselamatan dan kesejahteraan empayar Kesultanan Melayu Melaka pada ketika itu diancam oleh kerajaan Siam. Oleh itu, Raja Melaka iaitu Parameswara mengambil peluang keemasan dengan menjalinkan hubungan dengan empayar China setelah utusan dari China iaitu Yin C’ing tiba di Melaka pada tahun 1405. Hal ini berlaku kerana Sultan Melaka beranggapan bahawa China merupakan kuasa yang terkuat di Asia. Tanggapan tersebut menyebabkan empayar Melaka mengambil keputusan tidak menghantar ufti sebanyak 40 tahil kepada Siam sebagai simbol ketuanan Siam ke atas Melaka. Siam seterusnya bertindak memberi amaran untuk menyerang Melaka akibat keengganannya meneruskan ketaatan kepada Siam .

Bagi menyelesaikan masalah tersebut, Sultan Melaka telah menghantar tiga orang wakil Melaka ke China bagi memohon perlindungan dari empayar China tahun 1405. Malah, Kerajaan Melaka bertindak menzahirkan pertuanan China ke atas Melaka menerusi penghantaran seorang wakil Melaka berikutnya pada tahun sama. Pendekatan kerajaan Melaka secara tidak langsung menjadikan Melaka sebagai antara satu kerajaan di Asia Tenggara yang mendapat naungan China bagi melindungi keselamatan empayarnya daripada ancaman berterusan oleh Siam.

Pengaruh China di Asia Tenggara semakin mendapat tempat setelah berlakunya proses Islamisasi. Pengaruh agama Islam amat kuat di kawasan Asia hasil daripada usaha dakwah pedagang-pedagang Arab yang datang dari Madinah, Mekah, Palestin, Syria, dan Hijjaz. Teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara sinonim dengan penyebaran Islam oleh pedagang-pedagang dari China. Hal ini dibuktikan menerusi pengaruh Canton sebagai pelabuhan yang popular di China dan penduduknya telah mendapat pengaruh Islam sekitar tahun 627 hingga 650. Pada tahun 878 ramai peniaga Arab dan Parsi telah lari ke Asia Tenggara akibat berlakunya kekacauan politik di Canton, seterusnya membolehkan mereka melakukan aktiviti dakwah Islamiah kepada penduduk Asia Tenggara. Salah satu kawasan yang dituju oleh pedagang-pedagang Arab tersebut ialah Kota Melaka. Pelabuhan Melaka berjaya menjadi pelabuhan entrepot menyebabkan Maharaja Ming Cheng Zhu (1403M-1424M) tertarik bagi mengadakan hubungan dengan sultan Melaka. Oleh itu, beliau telah menghantar utusannya yang bernama Laksamana Cheng Ho ke Melaka bagi mengadakan hubungan dengan pemerintah Melaka.

Pengaruh China di Asia Tenggara ini diperkukuhkan lagi dengan peristiwa perkahwinan antara Puteri Hang Li Poh dari China dan Sultan Melaka iaitu Sultan Mansur Shah. Amalan perkahwinan merentasi sempadan ini juga dilakukan oleh kerajaan Brunei dengan China. Faktor ini seterusnya membolehkan manfaat perdagangan dan penyebaran agama Islam antara kedua-dua kerajaan terjalin. Selain Kesultanan Melayu Melaka dan Kerajaan Brunei, empayar China juga mengadakan hubungan diplomatik dengan empayar Majapahit.

Empayar Majapahit di bawah pemerintahan Hayam Wuruk yang dibantu Perdana Menteri Gadjah Mada telah menghantar utusan persahabatan kepada Maharaja China di Peking sekitar tahun 1370M sehingga 1381M. Setiap “hajat” atau hasrat sesuatu kerajaan Asia Tenggara untuk menjalinkan hubungan dengan empayar China perlu memenuhi tuntutan penghantaran ufti kepada empayar China sebagai syarat perhubungan dengan kuasa besar tersebut. Sejarah telah membuktikan bahawa Dinasti Han (206M-220M) merupakan dinasti paling awal menerima ufti daripada kerajaan-kerajaan di Asia Tenggara.

Kong Yuanzhi, 2000. Muslim Tionghoa Cheng Ho: Misteri Perjalanan Muhibah di Nusantara. Jakarta: Pustaka Populer Obor.

Sayyid Qudratullah Fatimi. 1963. Islam Comes to Malaysia. Singapore: Malaysian Sociological Research Institute.

Kongsikan Bersama

You Might Also Like

Hierarki Sosial Athens

Undang-Undang 99 Perak

Daulat & Derhaka