Pembentukan Rukun Negara: Ke Arah Semangat Perpaduan

  • Post category:Politik
Kongsikan Bersama

Photo via: mahdzirkhalid@twitter.com

*Oleh: Mohd Fauzan Ramli:)

Rukun Negara dilancarkan sebagai satu dasar pembentukan imej warganegara Malaysia pada tahun 1970. Ia dilancarkan agak lewat iaitu 13 tahun selepas Malaysia merdeka tahun 1957. Di Indonesia Rukun Negara (dikenali Pancasila) atau asas pembentukan imej negara mereka muncul lebih awal iaitu Jun 1945 sebelum pengisytiharan kemerdekaan Indonsesia oleh Soekarno pada Ogos 1945. Rukun Negara Malaysia dibentuk pada tahun 1970 untuk menyatupadukan masyarakat. Ini kerana sebelum tempoh tersebut timbul masalah persefahaman dalam kalangan masyarakat tempatan sehingga tercetusnya rusuhan kaum pada Mei 1969 yang berpunca daripada golongan politik.

Photo via: peristiwa13mei1969.blogspot.com
Sejarah pembentukan Rukun Negara (ejaan awalnya Rukunegara) bermula selaras dengan penubuhan Majlis Gerakan Negara (MAGERAN) bagi menamatkan rusuhan kaum selepas pengisytiharan Darurat Mei 1969. MAGERAN kemudiannya menubuhkan Majlis Perundingan Negara yang dipengerusikan oleh Tun Abdul Razak. Majlis Perundingan Negara bertanggungjawab untuk mencari penyelesaian mempererat perpaduan dalam kalangan masyarakat Malaysia berbilang kaum. Justeru, kerajaan mendapatkan khidmat perundingan pakar-pakar di Bahagian Pembangunan Khidmat Nasihat Universiti Harvard pada tahun 1970 bagi memberikan idea kepada kerajaan berhubung cara terbaik memperkukuhkan perpaduan masyarakat di Malaysia. Golongan pakar Universiti Harvard yang terkemuka seperti Prof Samuel P. Huntington dan Prof. Nathan Glazer menyarankan kepada kerajaan Malaysia bahawa cara terbaik untuk mencapai perpaduan tersebut adalah dengan memperkenalkan disiplin ilmu sains sosial di universiti tempatan. Dalam erti kata lain, bidang sains sosial seperti sejarah, sosiologi, antropologi, geografi dilihat oleh pakar antarabangsa sebagai satu bidang dinamik ke arah memupuk perpaduan di Malaysia pada tahun 1970.
Photo via: tokohrao.blogspot.com
Pekembangan ini seterusnya mencetuskan idea penubuhan ideologi atau prinsip Rukun Negara menerusi penubuhan Majlis Perpaduan Negara yang dipengerusikan oleh Ghazalie Shafie. 12 orang anggota jawatankuasa khas dibentuk bagi menggubal prinsip Rukun Negara dengan penglibatan tokoh sejarawan terkenal seperti Khoo Kay Kim. Ghazalie Shafie mengagumi Pancasila dari Indonesia dan berbincang dengan jawatnkuasa terbabit untuk merangka n identiti ideologi tersendiri bagi mencapai perpaduan masyarakat Malaysia. Pancasila yang memberi impak positif kepada penyatuan penduduk Indonesia memberi keyakinan jawatankuasa penggubal Rukun Negara seperti Khoo Kay Kim bahawa Malaysia akan turut berhasil mencapai perpaduan dengan pembinaan prisnip Rukun Negara tersendiri.
Photo via: yayasanwilayahpersekutuan@facebook.com

Justeru, 5 prinsip dalam Rukun Negara di Malaysia perlu sentiasa dilazimi ungkapan serta dihayati semangatnya. Ini kerana penubuhan ideologi tersebut adalah gambaran kerahan keringat idea sarjana dan negarawan tempatan era 1970 demi keharmonian, kebersamaan, dan kasih sayang dalam kalangan seluruh warga Malaysia meskipun berbeza agama dan etnik.


Abdul Rahman Abdul Aziz. 2010. Rukun Negara dalam Memperkukuhkan Ketahanan Negara. In: Proceedings Seminar on Nasional Resilience (SNAR 2010) “Political Managements and Policies in Malaysia”. 13-15 July 2010. Bayview Hotel Langkawi. Institute of Tun Dr. Mahathir Mohamad’s Thoughts. Sintok: Universiti Utara Malaysia. 443-457.

Rapid Kl. “Professor Khoo Kay Kim Bercerita Tentang Rukunegara di Stesen Merdeka”. Facebook. 17 Jun 2017. https://m.facebook.com/myrapid/posts/1620803614610196 (Diakses pada 14 Jun 2020).

Azril Annuar. Bold, Honest and Maybe Controvesial: Khoo Kay Kim’s Famous Views and Historical Contributions. MalayMail. 1 Jun 2019. https://www.malaymail.com/news/malaysia/2019/06/01/bold-honest-and-maybe-controversial-khoo-kay-kims-famous-views-and-historic/1758322 (Diakses pada 14 Jun 2020).

“Rukun Negara”. MyGovernment. https://www.malaysia.gov.my/portal/content/30110?language=my (Diakses pada 14 Jun 2020).


Kongsikan Bersama